Gepubliceerd door Tewatha Muller in Ouders

Vloggers en YouTubers (3) – vloggen en de werkelijkheid

Dit is deel 3 uit onze blogreeks over vloggers. Wie zijn ze, waarom vinden kinderen en jonge tieners ze zo aantrekkelijk, en wat zijn de uitdagingen voor opvoeders – van commerciële beïnvloeding tot privacy.

Vandaag schrijft Tewatha Muller over de vraag: hoe komt het dat kinderen het verschil niet zien tussen vloggen en de echte wereld?

“Haai!! Je kent me niet maar ik bel alleen maar aan om beterschap te wensen hoor!”

Een van Nederlands bekendste vlogsters (Vloggloss, zie ook: Beautygloss had vorig jaar een vervelend voorval: tijdens het vloggen kreeg ze enorme buikpijn. Menstruatiepijn? Iets verkeerd gegeten? Al vloggend vertelde ze dat ze in de nacht was flauwgevallen, zich niet goed voelde en waarschijnlijk naar het ziekenhuis zou gaan. En daar ging ze. In het ziekenhuis bleek de heftige buikpijn veel meer dan een voedselvergiftiging: ze bleek een buikbloeding te hebben.

Deze dame is een van Nederlands bekendste vrouwelijke vloggers. Elke dag geeft ze haar volgers een kijkje in haar leven. Zo filmt ze van hoe ze tot welke afspraken ze die dag heeft of wat ze eet tot hoe ze naar bed gaat. Als kijker krijg je letterlijk te zien wat ze elke dag doet, beleeft en hoe ze zich voelt.

Wie wil dit nou zien?

Voor de mensen die nu denken: lekker boeiend, wie wil dit nou zien? Nou, ik bijvoorbeeld! En haar ruim 700.000 andere volgers op YouTube (200.000 abonnees op Vloggloss en 500.000 op Beautygloss). Haar volgers zijn volwassen vrouwen als ik, maar ook veel jonge meisjes die door de vlogs het gevoel hebben haar persoonlijk te kennen. Ze zien haar als een goede vriendin of grote zus die tegen hen praat. Ze weten immers hoe haar woonkamer eruit ziet, wat ze in haar kast heeft en wat ze gisteren heeft gegeten. Als je dat soort dingen weet van iemand, dan ben je natuurlijk geen ‘vreemde’ meer. Toch? Zo denken haar jonge fans.

Vloggen met een buikbloeding

Na de controle en medicatie mocht onze vlogster weer terug naar huis. Ondertussen had ze al die tijd haar volgers via Twitter op de hoogte gehouden van haar buikbloeding en het verloop daarvan. Niet lang na haar thuiskomst belde een jonge fan bij haar aan die haar op Twitter volgde: “Haaaai, je kent me niet maar ik vroeg me af hoe het met je gaat. Heb je nog pijn?” Waarschijnlijk een oprechte vraag van een bezorgde kijker. Maar bij de vlogster viel deze bezorgdheid helemaal verkeerd. Op haar Twitter-account waar ze iedereen op de hoogte had gehouden, liet ze weten: “Het is NIET ok om bij mij thuis aan te bellen!” Ze vroeg met klem of men haar privacy wilde respecteren en haar de rust kon geven die ze nodig had.

Vloggloss verlaat het ziekenhuis met diagnose: bloeding bij haar baarmoeder

Hoezo privacyschending?

Hoewel ik het met haar eens ben dat haar privacy gerespecteerd moet worden, gaat het voor veel jonge meisjes die haar volgen niet om het schenden of respecteren van privacy. Zij hebben het gevoel dat ze door de openhartige vlogs een noemenswaardig deel uitmaken van het leven van ‘hun’ vlogger. En als je deel uitmaakt van iemands leven en diegene heeft pijn, dan toon je je betrokkenheid door even langs te gaan en te vragen hoe het gaat. Toch? Zo simpel is het voor zulke fans. Hoezo privacyschending?

Het verschil tussen een vlogger kennen van YouTube en een vlogger in het echt kennen, lijkt steeds minder uit te maken. Niet omdat men de vloggers daadwerkelijk in het echt leert kennen, maar omdat deze stijl van media-maken juist het doel heeft om een groot gevoel van intimiteit te creëren. Vloggers zoeken bewust de grens op: ze worden steeds persoonlijker. Ze delen niet alleen heel persoonlijke ervaringen en gevoelens, zoals de hoe-ziet-mijn-huis-eruit-vlogs, maar ook coming outs en persoonlijke teleurstellingen. Hoe persoonlijker iemand vlogt, hoe meer de jonge volgers, die nog niet zo mediawijs zijn, het gevoel krijgen dat ze die persoon ook echt kennen; daardoor zullen ze het juist lastiger vinden om rekening te houden met hun privacy.

Verantwoordelijkheid

Voor mij is het duidelijk dat vloggers hier zelf een belangrijke eigen verantwoordelijkheid hebben. Zij moeten zich realiseren wat ze oproepen bij hun volgers. Welke privacy kan je als vlogger verwachten als je zelf zoveel persoonlijke details laat zien? Als je de grens van wat anderen te intiem vinden, misschien allang voorbij bent? Kun je dan nog privacy opeisen, en hoe doe je dat dan?

Ook al heb je het gevoel dan je volgers jouw recht op privacy niet respecteren, hoeveel recht héb je eigenlijk nog als je gaat vloggen? En hoe voorkom je dat het onaangenaam wordt?

Er komt dus zoveel meer bij kijken dan proberen een groot aantal volgers te krijgen. Je oogst meer dan alleen populariteit als je veel volgers hebt. De werkelijkheid is dat je ook je privacy verliest met alle gevolgen voor je gewone leven. Lang niet iedereen kan deze verantwoordelijkheid dragen. Zeker niet een vlogger die zelf nog niet volwassen is…

[wordt vervolgd]

Dit is deel 3 in de blogreeks over vloggers en YouTubers. Andere delen leest u hier:

• Deel 1 (de introductie)
• Deel 2 (Help, mijn kind wil vlogger worden!)
• Deel 4 (Een gedragscode voor vloggers?
• Deel 5 (Geld verdienen met slap ouwehoeren)
• Deel 6 (Geldt de reclamecode ook voor vloggers?)
• Deel 7 (Gezinsvloggers, ook in ons land)
• Deel 8 (Oneerlijk zaken doen)
• Deel 9 (Vloggers met een verstandelijke beperking)
• Deel 10 (Is Youtuben kinderarbeid?)