Gepubliceerd door Harry Hol in Ouders

Help! Youtube verandert mijn vakantievideo’s in kinderporno!

Als je via YouTube zoekt naar beelden van schaars geklede kinderen, verschijnt in de kolom ‘aangeraden’ een steeds langere lijst van soortgelijke filmpjes, die vaak door gebruikers ‘geseksualiseerd’ zijn. Niemand wil dat zijn of andermans kinderen in een lustobject veranderen. Wat te doen?

YouTube (onderdeel van Google) kwam recentelijk onder vuur voor het ‘helpen’ van pedofielen. Zie deze video (het beeld bij dit artikel komt uit die video). Op het moment dat je als gebruiker gaat zoeken naar beelden van schaars geklede kinderen, verschijnt in de kolom ‘aangeraden’ een steeds langere lijst van soortgelijke filmpjes, die vaak door gebruikers ‘geseksualiseerd’ zijn. Bijvoorbeeld door fragmenten in slow motion af te spelen. Een walgelijke ontdekking, uiteraard. Niemand wil dat zijn of andermans kinderen in een lustobject worden veranderd, laat staan dat het extra makkelijk gemaakt wordt om deze beelden te vinden.

Wat is er nu precies gebeurd? De kolom ‘aangeraden’ op YouTube komt tot stand door middel van een algoritme. Op basis van eerder kijkgedrag en zoekgedrag suggereert deze software beelden die daaraan verwant zijn. Dit gebeurt op basis van het gedrag van andere gebruikers. Dus: iemand zoekt op ‘sportauto’s’ en krijgt vervolgens filmpjes aangeraden waar anderen naar hebben gekeken die ook naar sportauto’s zochten. Op dezelfde manier zou je kunnen zeggen dat YouTube ‘radicalisering in de hand werkt’, zoals laatst betoogd werd in De Volkskrant.

Het algoritme is waardevrij

Dit algoritme doet op zich niets vreemds of engs, en velt geen waardeoordeel op basis van de beelden of de zoekopdracht. Het kijkt eenvoudigweg naar de totale database aan beelden en zoekt de meest relevante resultaten eruit. Het vervelende is dat niet alleen liefhebbers van sportauto’s of kattenfilmpjes YouTube gebruiken, maar ook pedofielen. Zij krijgen dankzij het algoritme van YouTube beelden aangeraden op basis van de interesses van henzelf en hun ‘soortgenoten’. Vandaag kwam de NOS met dit bericht.

Als een groepje mensen consequent bepaalde soorten beelden wil zien, ontstaan een soort ‘smaakprofielen’ die zichzelf gaan versterken. Door in de ‘aangeraden’ kolom op soortgelijke filmpjes te blijven klikken, leert het algoritme dat het inderdaad de juiste soort beelden heeft getoond, waardoor het nog beter wordt in het aanraden van verwante filmpjes.

Het probleem

Het probleem ligt in de basis niet zo zeer bij YouTube of bij het algoritme. Het probleem begint namelijk bij de gebruikers die in alle onschuld beelden van hun kinderen op YouTube zetten en deze openbaar maken. Al snel wordt vergeten dat dit betekent dat de beelden over de hele wereld toegankelijk zijn. Niet alleen kunnen anderen de beelden zien, maar ze er ook afhalen en bewerken (zoals het voorzien van slow motion, of door het ‘herkaderen’ van de beelden, zodat bijvoorbeeld billen prominenter in beeld komen). De beelden op zich zijn dus onschuldig begonnen, maar gaan hierdoor een eigen leven leiden.

Dit is helaas niet het enige risico. Het openbaar maken van privé video’s maakt kinderen ook traceerbaar. Zo’n filmpje van je kind in het zwembadje in de achtertuin kan zomaar een boel informatie tonen waardoor de exacte woonplaats is te achterhalen. Wellicht dat een kind in een filmpje de naam van zijn school noemt. Ook dat is heel makkelijk tot de fysieke locatie te herleiden. Zelfs vage omgevingselementen zoals zendmasten, flats of zelfs de stand van maan en sterren geven iemand met kwade wil de mogelijkheid om een positie te bepalen.

Het is dus zeer onwenselijk om beelden van jouw of andere kinderen openbaar online te zetten. Doe het niet, als het niet nodig is, is mogelijk de beste conclusie. Waarom zou je je vakantievideo’s vindbaar voor iedereen op YouTube plaatsen? Vooral als het je erom gaat ze alleen te delen met directe vrienden. Waarom moet de hele wereld daar dan ook bij kunnen?

Manage de instellingen van je account

Onze tips: manage de instellingen van je account en dat van je kinderen en let op wat zij zelf uploaden.

1. Let op wat je kinderen zelf uploaden. In hun spel hebben ze niet door hoe de beelden die ze van elkaar en zichzelf opnemen overkomen op anderen. Maak er een regel van dat je mee kunt kijken op hun kanaal. Zolang ze onder de 13 zijn mogen ze sowieso niet zelfstandig aan de slag met YouTube, en tot hun 16e hebben ze wettelijk gezien eigenlijk nog toestemming van hun ouders nodig. Hoe overdreven dat ook lijkt, het zou misbruik kunnen voorkomen als ouders beter opletten.
2. Wil je toch gebruik maken van YouTube om video’s met familie en vrienden te delen, zorg er dan voor dat je de link op zijn minst als ‘verborgen’ markeert bij het uploaden. Verborgen video’s worden nooit getoond in zoekresultaten. Je hebt de directe link nodig om de video te kunnen zien. Het is dan nog wel mogelijk dat iedereen met die link de video ziet, dus dan moet je die link niet vervolgens op Facebook  zetten, want dan heb je de film namelijk alsnog openbaar gemaakt.
3. Nog veiliger is het om de link ‘privé’ te maken. Dat betekent dat je bepaalde andere gebruikers toegang geeft tot de video, maar anderen niet. Zo bescherm je je kinderen en hun privacy. Ook zij hebben daar recht op.