oktober
2022
Gepubliceerd door Justine Pardoen in Onderzoek
Ik wil dit helemaal niet weten…
Er zitten allemaal jeugdprofessionals en mensen uit het onderwijs in de zaal. Halverwege mijn verhaal vraagt een van hen: “Moet ik dat allemaal weten? Mag ik ook zeggen dat ik hier helemaal niet in geïnteresseerd ben? Jij laat mij nu allemaal dingen zien die ik zelf juist zorgvuldig vermijd.”
Ik begrijp het zo goed: je hebt een vak, bent dat gaan uitoefenen omdat je les wilde geven in dat vak. Of je werkt met jongeren in de (jeugd)zorg en bent dat niet gaan doen om dat je digitalisering nou zo leuk vindt. Je bent zelf geen digibeet meer, maar al die narigheid die online voorbij komt, daar blijf je liever ver van weg.
En toch…
Hoe kun je je werk goed doen als je je ogen sluit voor de online wereld waarin de kinderen en jongeren met wie je werkt, dagelijks vele uren vertoeven? Hoe kun je eromheen dat dit de wereld is waarin ze opgroeien? Gamen, jezelf presenteren via sociale media, je vergelijken met anderen, jezelf leren kennen, ontdekken bij welke groep je hoort, je seksualiteit, de invloed op identiteitsontwikkeling, lichaamsbeeld, het vinden van zelfvertrouwen, leren omgaan met risico’s, veerkrachtig worden… alles, maar dan ook werkelijk alles wat ze leren, meemaken en ontdekken in deze fase, gaat óók online. De invloed is groot.
Invloed sociale media op welbevinden
Het ene na het andere onderzoek verschijnt over de invloed van sociale media op welbevinden en het is een complex beeld dat daaruit naar voren komt (zie project-awesome.nl). Ik schreef eens een blog onder de titel: ‘Gamen is goed én slecht, maar niet voor iedereen’. Zo zou je ook al die onderzoeken kunnen samenvatten: sociale media zijn goed én slecht, maar niet voor iedereen. Ja, er zijn risico’s. Voor de een meer dan voor de ander. Maar er is ook zoveel goeds te beleven: zo leren ze vriendschappen te onderhouden en in het contact met goede vrienden speelt Instagram een grote rol. Zo hebben veel jongeren verschillende Insta-accounts en vooral via de accounts die niet voor het grote publiek zijn ,(en ook vaak niet onder hun eigen naam), hebben ze dagelijks contact met vrienden, waarbij ze elkaar aan het lachen maken ze zichzelf kunnen zijn. Ironisch genoeg heet dat een Finsta-account = fake Insta.
Jongeren die op sociale media hun weg wisten om contact te houden met vrienden, hebben daar tijdens de lockdown veel aan gehad. Net als jongeren die graag gamen: via het gamen hadden ze dagelijks contact en het hield ze ook nog weg van verveling. Het hielp somberheid bestrijden, om via gamen contact te hebben, het gevoel te hebben samen te zijn en samen uitdagingen aan te gaan (zie dit onderzoek). Zo is ook het gebruik van TikTok toegenomen en sociale media bracht ook het lijntje naar de buitenwereld: ze bleven zo op de hoogte van het nieuws. Dat voor veel jongeren, en vooral meiden, niet voldoende was, is ook duidelijk geworden.
In het Jeugdjournaal van 15 september 2022 (Meisjes zijn minder gelukkig dan vijf jaar geleden) legt een 11-jarige jongen uit hoe het komt dat meisjes meer last hebben gehad van de lockdown: “Omdat meisjes meer dingen in het echt doen en niet zoveel gamen als de meeste jongens. En dat meisjes ook vaak met vriendinnen naar het dorp gaan en zo en gaan shoppen.” En dat kon niet meer tijdens de lockdown, waardoor ze het moeilijker hadden dan jongens, die elkaar opzochten in de games. Bekijk dat item en zie hoe er bij de meiden nog steeds tranen in de ogen springen als ze praten over de eenzaamheid tijdens de lockdown.
Er speelt veel in de levens van jonge mensen. De negatieve ervaring van de lockdown werkt nog lang door. Ze hebben zich op jonge leeftijd eenzaam en onmachtig gevoeld, afhankelijker dan ooit van de omstandigheden, bang voor de gezondheid van ouders en grootouders, onzeker over de toekomst. En nog steeds: ze zien dat volwassenen ruzie maken over maatregelen om het klimaat te redden, zich zorgen maken over de komende winter en de hoge gasprijzen, en oorlog in Europa. Het helpt allemaal niet mee.
Moeten we weten wat er speelt in het leven van jonge mensen? Natuurlijk. Door te onderzoeken, in gesprek te gaan, vragen te stellen, kun je ontdekken waar ze mee bezig zijn. Ook online. Of misschien wel juist online, omdat het zo onzichtbaar is voor ons. Verdiep je erin. Om te weten waar ze zich zorgen om maken en wat hun dromen zijn. Welke denkbeelden ze daar opdoen. Dat is niet alleen nuttig, het is noodzakelijk. Om ze te helpen waarheid van onzin te scheiden, om weerbaarder te worden, maar ook om ze te helpen te worden wie ze zijn en hun doelen te bereiken. Ze hebben ons nodig. Sluit je ogen dus niet, maar open ze extra.
