Gepubliceerd door Justine Pardoen in Het jonge kind

Schermen en zintuiglijke prikkelverwerking

Baby’s die veel televisie kijken, kunnen als peuter minder goed tegen prikkels óf zijn er juist meer naar op zoek. Hoe dan ook, ze hebben een afwijkende prikkelverwerking.

Onderzocht is wat het effect is van schermmedia bij jonge kinderen tot twee jaar. Op verschillende momenten is gemeten: bij een jaar, 18 maanden, twee jaar. En met 33 maanden vulden ouders vragenlijsten in. Om te kijken hoe beeldschermen invloed hebben op zintuigelijke prikkelverwerking.

In het algemeen komt naar voren dat als ze in het begin veel achter een beeldscherm zitten, twee jaar later een grotere kans hebben om afwijkende verwerking van zintuigelijke prikkels te hebben. Of de ene kant op — ze gaan meer stimulatie uit de omgeving zoeken (sensatiezoekers) of ze gaan die prikkels juist uit de weg (sensatiemijders).

Adhd en autisme

Door de metingen op verschillende momenten kun je zeggen dat hun gedrag waarschijnlijk beïnvloed wordt door het gebruik van beeldschermen (tv kijken, filmpjes op een tablet), maar er is meer onderzoek nodig: wat doen die beeldschermen dan precies met de prikkelverwerking? En zijn kinderen met afwijkende prikkelverwerking (adhd/autisme) juist niet geneigd meer achter een beeldscherm te willen omdat ze daar dan rustiger van worden? Hoe zit die relatie dan precies? Is het een neerwaartse spiraal (omdat ze andere prikkelverwerking hebben zitten ze graag achter een beeldscherm, maar daarmee versterk je die afwijkende prikkelverwerking)? In het onderzoek wordt dat niet duidelijk.

Kinderen die op 1-jarige leeftijd naar een scherm keken (hoe lang dan ook) hadden een twee keer zo grote kans op afwijkend zintuiglijk gedrag, wat als ze 33 maanden oud waren leidde tot een verminderde registratie van zintuiglijke ervaringen. Als ze anderhalf jaar oud waren, leidde elk uur extra schermtijd tot een 23 procent grotere kans op afwijkend sensorisch gedrag, wat op 33 maanden oude leeftijd zorgde voor sensatiemijdend gedrag. Ook op 2-jarige leeftijd vergrootte elk uur extra schermtijd de kans met 20 procent dat de peuters echte sensatiezoekers werden, juist gevoelig werden voor prikkels of ze gingen vermijden als ze 33 maanden waren.

Advies: geen tv onder de twee

Hoe de relatie ook precies in elkaar zit, het is belangrijk om te voorkomen dat kinderen met beeldschermen bezig zijn onder de twee jaar. We wisten al dat veel tv/filmpjes kijken niet echt goed is voor kleintjes: het vergroot de kans op taalachterstanden, gedragsproblemen, slaapklachten en concentratiestoornissen. Maar misschien heeft dus ook wel effect op het ontwikkelen van gedrag dat lijkt op ADHD of autisme (ASS).

Zet je kinderen dus onder de twee nog niet achter een beeldscherm. En daarna zo min mogelijk. Leer ze zich te vermaken zonder beeldscherm. Want als dat eenmaal ontdekt hebben, is het veel moeilijker ze nog te vermaken met iets anders.

Hoeveel tijd brengen Nederlandse kinderen achter een scherm door?

Kinderen zitten in Nederland steeds langer voor de tv, tablet of smartphone, blijkt uit het jaarlijkse Iene Miene Media-onderzoek. Voor kinderen tot 6 jaar oud ging het vorig jaar gemiddeld zelfs om honderd minuten per dag, zeven minuten meer dan een jaar eerder. En ze beginnen er ook steeds jonger mee. Een kwart van de ouders gaf aan dat hun 9 tot 12 maanden oude baby al twee uur voor een scherm zit. Volgens de officiële richtlijnen van de WHO zouden kinderen tot 2 jaar helemaal geen scherm moeten zien en kinderen tot 5 jaar oud maximaal een uur per dag.

Bron: Jama Pediatrics via Scientias